Οι γνησίως αρχοντικοί

Οι γνησίως αρχοντικοί άνθρωποι δεν νιώθουν την ανάγκη να προσκολλώνται στον ισχυρότερο για να καμώνονται τους καθωσπρέπει και τους καλλιεργημένους, κατά το παράδειγμα ορισμένων σύγχρονων που εγκολπώνονται τα ιδεολογικά και πολιτιστικά προϊόντα των ισχυρών αποσκοπώντας στην απόκτηση κύρους. Οι εν λόγω κύριοι είθισται να υποτιμούν έως και να απεχθάνονται παν ο,τι πάτριον, ενώ αγνοούν ότι αντιγράφουν και αναπαράγουν πιθηκίζοντες, εκθέτοντας έτσι τόσο τον εαυτό τους όσο και αυτό που υποτίθεται ότι πρεσβεύουν. Δεν αναφέρομαι σε όσους πρόσκεινται και υπόκεινται πολιτικώς και ιδεολογικώς σε ένα χώρο, αλλά στους ηθικώς και πολιτιστικώς (cultural) προσκείμενους, αν και πρέπει να ομολογήσω ότι είναι πολύ δύσκολο να γίνει η παραπάνω διάκριση.

Ένα λαμπρό παράδειγμα αρχοντικών ανθρώπων αποτέλεσε η οικογένεια Καποδίστρια, ο ξακουστός Οίκος των Νικηφόρων.
Ο πατήρ Καποδίστριας, ο Αντώνιος, ήτο μία μεγάλη προσωπικότητα, μορφωμένος άνδρας, οξυδερκής, είχε σπουδάσει σε πανεπιστήμια της Ιταλίας και ήτο πολύ πλούσιος. Είχε τεράστιες εκτάσεις στην Κέρκυρα και μεγάλες επιχειρήσεις σε όλη την Ευρώπη. Ο Καποδίστριας, ως οικογένεια, παρά το γεγονός ότι πέρασαν ένα σημαντικό μέρος της ζωής τους στα ευρωπαϊκά σαλόνια και διατηρούσαν μακροχρόνιες επιχειρηματικές σχέσεις με πολλούς Ευρωπαίους, δεν ξέχασαν την καταγωγή τους, ούτε φυσικά ένιωσαν μειονεκτικώς εξαιτίας αυτής. Αντ’ αυτού είχαν μία οικογενειακή παράδοση καθαρώς εθνική, έτρεφαν βαθιά αγάπη για την Ελλάδα και αγωνίζονταν πάντοτε εναντίον των Οθωμανών. Αναφέρονται πρόγονοι του Ιωάννη Καποδίστρια, όπως ο Νικόλαος Καποδίστριας, ο οποίος πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη με πολλά χρήματα και αγόραζε τους Έλληνες (Κρήτες που είχαν αιχμαλωτισθεί από τους Τούρκους μετά την επανάσταση του 1669) που πωλούνταν ως δούλοι. Ένας ακόμη παλαιότερος πρόγονος, ο Αλεβίζος Καποδίστριας, μετέβη στην Ήπειρο και κήρυξε την επιτυχημένη επανάσταση των δαφνοστεφανωμένων Χειμαρριωτών. Γενικώς, σε γεγονότα από το 1600 έως την απελευθέρωση του Έθνους, οι Καποδίστριοι μετείχαν ενεργώς με παντοίους τρόπους στην απελευθέρωση της Ελλάδος. Τέλος, αξίζει να επισημανθεί ότι ο Ιωάννης Καποδίστριας σε συνομιλία του με τον Γεωργάκη Μαυρομιχάλη, είχε πει “η νίκη θα είναι δική μας, αν βασιλεύση εις την καρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό. Ο φιλήκοος των ξένων είναι προδότης”.

Κάποιοι θα δυσκολευτούν να εννοήσουν πώς είναι δυνατόν μία κοσμοπολίτικη και μορφωμένη οικογένεια με εκτεταμένο επιχειρηματικό δίκτυο σε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν συνάμα τόσο προστατευτική και ευαίσθητη στα ζητήματα του Έθνους. Θεωρώ πως δεν είναι απλώς δυνατόν, αλλά και άφευκτο στάδιο προκειμένου να φτάσεις στο σημείο να νιώθεις όλα τα έθνη μέσα σου. Όπως μόνο ένας οικογενειάρχης μπορεί να αφουγκραστεί τις υποχρεώσεις, την αγωνία και την χαρά ενός άλλου οικογενειάρχη, ωσαύτως ο άνθρωπος που είναι στενά δεμένος με τον τόπο του μπορεί να σεβαστεί και να κατανοήσει κάθε ξένη πατρίδα. Ο άνθρωπος που αποκόπηκε από τις ρίζες του και δεν έχει την αίσθηση του ανήκειν, είναι απολύτως βέβαιο ότι δεν θα μπορέσει να κατανοήσει, επομένως ούτε να σεβαστεί τα υπόλοιπα έθνη και τους πολιτισμούς τους. Δεν αντιλαμβάνονται ότι ο κοσμοπολιτισμός και η συναναστροφή (επαγγελματική ή μη) με ξένους δεν απαιτεί τον εθνομηδενισμό ή την εθνική μειοδοσία (απόρροια βαθύτατου συμπλέγματος), μάλλον απαιτεί το αντίθετο. 

«Μόνο εμείς, όσοι νοιώθουμε την δική μας την πατρίδα, μπορούμε να νοιώσουμε και των άλλων τις πατρίδες. Πρώτα πρέπει να νοιώσω τον εαυτό μου καλά, έπειτα καλά το έθνος μου και έτσι φθάνω στην ανθρωπότητα. Όσοι λένε πως είναι κοσμοπολίτες και δεν περνούν από όλα αυτά τα στάδια δεν μπορούν να νοιώσουν την ανθρωπότητα» – Ίων Δραγούμης