Ληστές Βαρώνοι

  To έτος είναι 987. Είναι η χρονία που ο Ούγος Καπέτος στέφεται βασιλίας των Φράγκων, και ξεκινά μια δυναστεία που θα αντικαθιστούσε την Καρολίγγεια γραμμή. Όταν κάποιος σκέφτεται για την Γαλλική Μοναρχία, στον νου του έρχεται η απόλυτη μοναρχία των τελευταίων βασιλέων της Γαλλίας, όμως το έτος δεν είναι 1700. Στην πραγματικότητα ο Ούγος είναι απλά ένας δούκας, που έπαιζε τον ρόλο ένος Γερμανού Φύρερ, κοινώς μια φιγούρα γύρω από την οποία συσπειρώνεται η πολεμική αριστοκρατία ενάντια σε έναν κοινό εχθρό. Ο βασιλίας των Φράγκων φοβάται να βγει από το Παρίσι, μην τυχόν πέσει στα χέρια των βασάλων του. Θα έπαιρνε αρκετό καιρό, πολέμους και προσπάθεια από τους διαδόχους του ώστε ο Βασιλίας των Φράγκων να γίνει Βασιλίας της Γάλλιας, όπως τον φανταζόμαστε.

    Μπορεί οι μοναρχίες να έπεσαν, όμως οι ‘βαρώνοι’ δεν εξαφανίστηκαν. Αντίθετα ο όρος Ληστής-Βαρώνος χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ για να περιγράψει τους καπετάνιους της οικονομίας. Οδηγούμενοι από το Αμερικάνικο ατομοκρατικό ιδεώδες, προσπάθησαν και αυτοί, ύστερα από την νίκη της πλευράς τους στον Εμφύλιο Πόλεμο, να δημιουργήσουν έναν πυρήνα ισχύος για τις οικογένειες τους, όμως όχι με τα μέσα του πολέμου και της γαιοκτησίας, αλλά με τα μέσα του εμπορίου. Δεν είναι τυχαίο που εν αντιθέσει με το μαρξιστικό μοντέλο της πάλης των τάξεων, στις ΉΠΑ ο άξονας πολιτικής διαμάχης είναι μεταξύ ‘ιδιωτικού τομέα’ και κυβέρνησης, και η αμερικάνικη πολιτική φιλοσοφία ασχολείται με τον ρόλο και τις σχέσεις αυτών των δύο, παίρνοντας συχνά ή την μια πλευρά ή την άλλη.

   Η νίκη της κεντρικής εξουσίας επί των διάφορων βαρώνων, απαραίτητη για το χτίσιμο αρχικά του σύγχρονου κράτους, και ύστερα της σύγχρονης μαζικής δημοκρατίας φαίνεται από το πώς ο όρος ληστής-βαρώνος χρησιμοποιείται αρνητικά. Μπορούμε όμως να χρησιμοποιήσουμε αυτό το μοντέλο για να το συγκρίνουμε με την κατάσταση στην μικρή, αδύναμη, καταφρονεμένη, πλην πάντα τίμια Ελλαδίτσα μας.

  Οι εν Ελλάδι ‘ληστές βαρώνοι’ αν εμπνεούν κάτι δεν είναι θαυμασμό ή φόβο, αλλά μάλλον περιφρόνηση. Ατ μπεστ, θεωρούνται μια τάξη νεόπλουτων. Ατ γουόρστ, μια τάξη οριακά εγκληματιών. Το παραπάνω σχήμα των ληστών βαρώνων δείχνει την μάχη ενός κεντρικού κράτους με ισχυρούς. Στην Ελλάδα οι ‘ληστές βαρώνοι’ δεν μπορούν καν να προσποιήθουν τον ‘αριστοκράτη’ ή τον ‘αυτοδημιούργητο επιχειρημάτια’. Οι σχέσεις τους με το Ελληνικό κράτος είναι τόσο άμεσες, αιμομεικτικές και καταγεγραμμένες που το εμποδίζουν αυτό. Τα ΜΜΕ τους ονομάζονται στοργικά ‘βοθροκάναλα’ και ‘τσοντοφυλλάδες’, οι εργολαβικές τους εταιρίες κρίνονται καταναλωτές φόρων και Ευρωπαικών πόρων που παράγουν μηδενικό ή αμφίβολης ποιότητας έργο, και οι αθλητικές ομάδες τους θεωρούνται εστίες διαφθοράς και εγκληματικότητας. Ακόμη και αν κρατούσαμε μια θέση ουδετερότητας, θα ήταν πολύ δύσκολο να αρνηθεί κανείς τα παραπάνω. 

  Το πρόβλημα με τους ψευδο-πασάδες αυτούς είναι όχι η εξουσία τους όπως με τους παλιούς βαρώνους, αλλά η σχετική αδύναμια τους, που είναι καρπός της εξάρτησης τους από την εξουσία όπως εκπορεύεται είτε από το πριγκηπάτο του Έλληνα ηγεμόνα είτε από τους διεθνείς οργανισμούς. Είναι τρόφοι της εξουσίας, και αυτό σημαίνει και πως η παρούσα εξουσία μπορεί να στραφεί εναντίον τους ως αποδιοπομπαίους τράγους και αυτή που έρχεται θα τους χτυπήσει ως προνομιούχους. Και μπορούν να κάνουν ελάχιστα για αυτό. Άμα κιόλας η ηθική σου εξουσία είναι μηδαμινή, και το κανάλι σου δεν μπορεί πια να κάνει τον υψηλό δικαστή του ελληνικού σωματειακού συστήματος, θα φτάσεις στην λογική συνέπεια του να μην είναι χρήσιμη η φιλία σου, και να είναι ωφέλιμη η εχθρότητα εναντίον σου. Αν δεν υπήρχαν οι ‘ληστές βαρώνοι’ αυτοί, η κεντρική εξουσία θα έπρεπε να τους δημιουργήσει. Όπως και το έκανε.

  Φυσικά οι σογκούν αυτοί δεν έχουν τίποτα να φοβούνται από τον μακιαβελλικό princeps. Δεν είναι τίποτα σοβαροί εχθροί ώστε να τους υπολογίζει ως αντίπαλους. Απλά θέλει να μην νιαουρίζουν. Αλλά ας κάνουμε ένα πείραμα σκέψης. Ας υπόθεσουμε πως μια πιθανή ηγεσία της χώρας απόφασίσει τελικά πως δεν υπάρχει λόγος καν να υπάρχουν σόγκουν, με ποια μέσα, είτε φυσικά είτε ηθικά, αυτοί θα μπορέσουν να την εμποδίσουν; Τότε η ‘αστική τάξη’ αυτή θα καταλάβει πως ούτε τα κανάλια, ούτε τα λεφτά μπορούν να σε σώσουν όταν έχεις χάσει το Mandate of Heaven