Στην Γαληνοτάτη Πολιτεία της Βενετίας υπήρχαν δυο κοινοβούλια, μία κάτω βουλή (Concio) όπου αντιπροσωπεύονταν όλες οι τάξεις κατά τον τρόπο που έθιξα σε προηγούμενο κείμενο για την κοινωνικό χαρακτήρα του πολιτικού κόμματος και μία άνω βουλή (Maggior Consiglio) όπου αντιπροσωπεύονταν οι ευγενείς. Αρχικά υπήρχε μόνον η πρώτη, αλλά με την ανάδυση κάποιων ισχυρών δημιουργήθηκε η δεύτερη μέχρι που κατηργήθη η πρώτη. Εντούτοις, καθ’ όλην την περίοδο της ανόδου της Βενετίας οι δύο συνυπήρχαν και αυτή ακριβώς η δομή ενέπνευσε ρεπουμπλικάνους ουμανιστές που αναζητούσαν μία συγκαιρινή αντιστοιχία με τα αρχαία πολιτειακά πρότυπα. Αν κάνουμε μία εξαγωγή της δομής αυτής από το ιστορικό της περιβάλλον, θα παρατηρήσουμε έναν λειτουργικό χαρακτήρα παρά έναν ταξικό. Αν η κάτω βουλή είχε να κάνει με το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων, η άνω βουλή είχε να κάνει με τους επιμέρους τόπους των οποίων εκπρόσωποι ήσαν οι άρχοντες ως γαιοκτήμονες. Είναι δύο διαφορετικές απόψεις του ιδίου πράγματος, της πολιτείας, οι οποίες αλληλοσυμπληρώνονται. Η βουλή των λόρδων (House of Lords) έχει παρόμοιο λόγο ύπαρξης. Στις Η.Π.Α. είναι η Γερουσία που εκφράζει τους επιμέρους τόπους (Πολιτείες) για αυτό και κάθε ένας αντιπροσωπεύεται από έναν σταθερό αριθμό αντιπροσώπων (συγκεκριμένα, δύο γερουσιαστές) ανεξαρτήτως πληθυσμού. Αυτό φυσικά δεν υπάρχει σε πειραματικά μορφώματα χωρίς ιστορική αναφορά, όπως της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου τα μεγαλύτερα πληθυσμιακά κράτη κυριαρχούν επάνω στα μικρότερα. Πριν προχωρήσω όμως στις συνέπειες της υποβάθμισης του τόπου, οφείλω να παρουσιάσω ποια είναι η σημασία του τόπου στην πολιτική αντιπροσώπευση.

Στην Βρετανία αυτός ο τοπικός χαρακτήρας του κοινοβουλίου περνά και στην κάτω βουλή (House of Commons), με τον μονοεδρικό χαρακτήρα των διοικητικών/εκλογικών περιφερειών, των boroughs. Το σύστημα αδικεί κόμματα που λαμβάνουν ικανά μεν ποσοστά στην επικράτεια, δεν μπορούν να πάρουν δε την πλειοψηφία σε έναν τόπο. Γιατί έχει όμως σημασία ο τόπος; Είναι απλώς ένα φεουδαρχικό απολίθωμα; Την σημασία του τόπου μπορούμε να την καταλάβουμε με έναν απλό συλλογισμό. Εκείνο που πρέπει να αντιπροσωπεύεται είναι οι επιμέρους δράσεις των ανθρώπων. Όμως, η κάθε δράση άπαξ και δεν είναι μαθηματική πράξη ή συγγραφή ενός μυθιστορήματος, καταλαμβάνει έναν τόπο. Άρα όταν θέλεις να αντιπροσωπεύονται οι ανθρώπινες δράσεις πρέπει να αντιπροσωπεύονται και οι τόποι.

Ο τόπος κάνει τα προβλήματα προς επίλυση συγκεκριμένα και τα συγκρατεί από το να εξατμισθούν γινόμενα μία ιδεολογική νεφέλη. Και αυτό το τελευταίο είναι το χαρακτηριστικό της μαζικής δημοκρατίας. Ο ψηφοφόρος δεν ψηφίζει βάσει ενός συγκεκριμένου προβλήματος αλλά βάσει μιας ψυχολογικής κατάστασης που του προκαλεί το πρόβλημα στην οποία απευθύνονται τα κόμματα ανά την επικράτεια. Το κόμμα προτείνει μια «αρχή» μία γενική, καθολική ιδέα και όχι συγκεκριμένη λύση για καθέκαστον πρόβλημα. Όθεν και η ουτοπία της ιδεολογίας. Για αυτό και για αυτόν το ψυχολογικό ανθρωπότυπο ο χρόνος κυριαρχεί επάνω στον τόπο. Είναι η κυριάρχηση της μελλούσης προσδοκίας επάνω στο εδώ και τώρα. Δεν είναι η λύση ενός προβλήματος εκείνη που έχει σημασία, αλλά η υπόσχεση της λύσης του. Και αυτό διαχειρίζεται η σύγχρονη πολιτική της μαγείας η οποία χρησιμοποιεί την προπαγάνδα και κάθε μέσο επικοινωνίας πολύ περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, σαν να πωλεί το προϊόν της στην αγορά. Κοινωνιολόγοι εντοπίζουν το πρόβλημα στην βασιλεία της χρηματοπιστωτικής οικονομίας η οποία δεν έχει τόπο. Όμως κι αν είναι έτσι, κάθε υπερτοπική οντότητα όπως το χρήμα κάπου πρέπει να βρει τόπο. Για αυτό και οι στρεβλώσεις του χρηματοπιστωτικού συστήματος φαίνονται με τον σκληρότερο τρόπο επάνω στην πραγματική ζωή, την έχουσα τόπο. Και εδώ φαίνεται η απογοήτευση που τελικά προκαλείται από την διάψευση της προσδοκίας, όταν ακριβώς δεν πραγματωθή.

Έτσι λοιπόν, το ότι πολλοί θέλουν να προτείνουν ως έναν τρόπο λήψης αποφάσεων, στη θέση της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας μίαν άμεσο δημοκρατία που θα χρησιμοποιεί το διαδίκτυο, δεν είναι κάτι που πρόκειται να περιορίσει την διάψευση του ψηφοφόρου και να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα, αφού δεν παύει μία τέτοια διεργασία να κατοικεί σε ένα ουτοπικό σύμπαν χωρίς τοπική αναφορά.