Νὰ μὴν διάγῃς τὴν ζωή σου βάσει γενικῶν ἀξιωμάτων, ἂν δὲν εἶναι πρὸς χάριν τῆς ἀρετῆς· μὴν προγράφῃς τυπικοὺς νόμους στὴν βούλησίν σου, γιατὶ ἀπὸ αὔριο θὰ εἶσαι ἀναγκασμένος νὰ πιῇς ἀπὸ τὸ ἴδιο νερὸ ποὺ περιφρονεῖς σήμερα.

No vaya por generalidades en el vivir, si ya no fuere en favor de la virtud, ni intime leyes precisas al querer, que habrá de beber mañana del agua que desprecia hoy.

Baltasar Gracián, Oraculo manual y arte de prudencia, CCLXXXVIII

Ο υπολογισμός είναι πάντοτε ύστερος του δραγμού της ευκαιρίας: αν τής ήταν πρότερος, η ευκαιρία δεν θα είχε αρπαχθή […] Αυτό που προτείνει αυτή η διδασκαλία είναι, εν ονόματι της αποτελεσματικότητας του τεχνήματος, να παρατήσεις κάθε ελπίδα υπολογισμού : παραλύοντας ό, τι απασχολεί με μάταιες προβλέψεις ένα πνεύμα που δεν έπρεπε να είναι προσηλωμένο παρά στην παρούσα ευκαιρία (δηλαδή στην ευκαιρία οπόταν παρουσιάζεται) […]
Η τέχνη που διδάσκει ο Gracián είναι η παραίτηση από την πρόβλεψη, η εγκατάλειψη του υπολογισμού, για ν’αφεθή το πεδίο ελεύθερο στο τέχνημα: γιατί ο υπολογισμός είναι το αντίθετο του τεχνήματος, δεν είναι αθώος —γιατί έχει σφυρηλατηθή σε μία ερμηνευτική αναπαράσταση της «φύσεως»—, ούτε αποτελεσματικός —γιατί δεν επιτυγχάνει να δράττεται των ευκαιριών. Ο gracianesque ήρως χαρακτηρίζεται από μία ικανότητα μη υπολογισμένη, που ο Gracián εκφράζει με τον όρο DESPEJO. Το despejo (despejar = διαυγαζω, ξεθολώνω, αποδεσμεύω), θυμίζει κατ’αρχάς, την άνεση, την ελευθεριότητα, το «φυσικό» —μήτε επιτηδευμένο, μήτε υπολογισμένο— κατά την άσκηση του τεχνήματος: προτείνει μία κυριαρχική ελευθερία μέσα σε μία «φύσιν» καθ’εαυτήν «απελευθερωμένη» (Nietzsche), απαλλαγμένη από την φυσιοκρατική ιδεολογία που εμποδίζει την άσκηση του τεχνήματος. Αυθάδη ελευθερία που δεν είναι παρά μία από τις εκφράσεις της αθωότητας εμπρός στην απουσία της φύσεως.