Novalis [Friedrich von Hardenberg]: Εγκυκλοπαίδεια

DAS ALLGEMEINE BROUILLON
Materialien zur Enzyklopädistik 1798/99

Με την οικονομία υπάρχει μόνο ένας βασιλεύς. Αν ήμασταν αναγκασμένοι να εργαστούμε με οικονομικό τρόπο θα ήμασταν όλοι βασιλείς.

1544 (IV-1131)

Εμπειρία επί του χρήματος.
Ποιητικοποίηση των χρηματοοικονομικών υποθέσεων.

1546 (ΙΙ-468)

Χρήμα=απόλυτη ισχύς=απόλυτο εμπόρευμα.

1547 (ΙΙΙ-201)

Νομισματική. Γαλβανισμός του χρήματος.

1548 (IV-168)

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Η οικονομία είναι εντελώς χημική (τέχνη προετοιμασίας των σωμάτων)  ―χημική κατά την μεταλλευτική έννοια― και κατά την φυτική και την ζωική ή της φυσιολογίας.

1549 (IV-275)

Περί του εμπορικού πνεύματος.
Το συναλλακτικό πνεύμα είναι το παγκόσμιο πνεύμα. Είναι καθαρώς και απλώς το μεγαλειώδες πνεύμα. Θέτει τα πάντα σε κίνηση και συσχετίζει τα πάντα. Ξυπνά χώρες και πόλεις― έθνη και έργα τέχνης. Είναι το πολιτιστικό πνεύμα― της τελείωσης του ανθρωπίνου είδους. Το ιστορικό συναλλακτικό πνεύμα―  που προσανατολίζεται υποτακτικά σύμφωνα με τις δοθείσες ανάγκες―  σύμφωνα με τις περιστάσεις του χρόνου και του τόπου― είναι μόνο ένα νόθο του αυθεντικού συναλλακτικού πνεύματος, του δημιουργού συναλλακτικού πνεύματος.

1551 (IV-1060)

Η ιδιοκτησία εξευγενίζει την κτήση, όπως ο γάμος εξευγενίζει την φυσική ευχαρίστηση. 

1554 (V-316)

ΟΜΟΡΦΗ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Σχηματισμός πέριξ της ενός ποιητικού κόσμου. Να συνθέτεις ποιήματα με ζώσες μορφές.

1594 (IV-1099)

ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ. Ένα πρόσωπο αυθεντικά συνθετικό είναι εκείνο που είναι ταυτόχρονα πολλά πρόσωπα ― μία Ιδιοφυΐα. Κάθε πρόσωπο είναι το σπέρμα μιας απείρου ιδιοφυΐας. Καίτοι διαμεμοιρασμένο σε περισσότερα πρόσωπα, μπορεί ακόμη να είναι ένα.  Η αυθεντική ανάλυση του προσώπου ως τέτοιου αναδύει πρόσωπα ― το πρόσωπο δεν μπορεί να εξατομικευτή, να διαχωριστή, να αποσχετιστή παρά σε πρόσωπα. Ένα πρόσωπο είναι μια αρμονία― όχι μία μείξη, όχι μία κίνηση ― όχι μια substantia, όπως η ψυχή. Πνεύμα και πρόσωπο είναι το αυτό. (Η δύναμη είναι μια αιτία.) Κάθε προσωπική εξωτερίκευση ανήκει σε ένα ωρισμένο πρόσωπο. Όλες οι εξωτερικεύσεις του προσώπου ανήκουν την ίδια στιγμή σε μια προσωπικότητα απροσδιόριστη και σε μία ή περισσότερες ωρισμένες προσωπικότητες. Επί παραδείγματι, μια εξωτερίκευση ταυτόχρονα ως άνθρωπος, πολίτης, πατήρ, και συγγραφεύς.

1695 (IV-61)

Πρωταρχική ατομική μορφή ― χαρακτήρ της πρωταρχικής μου βούλησης. Χαρακτήρ φτειαγμένος από ένστικτο― χαρακτήρ φτειαγμένος από αρχές. Βούληση το λιγότερο ωρισμένη, σχηματισμένη ― εφηρμοσμένη― αν εξαρτάται πλείστα από το τυχαίο και τις περιστάσεις. Περισσότερο ωρισμένη αν εξαρτάται ελάχιστα από το τυχαίο.

Τέχνη να γίνουμε πανίσχυροι ― τέχνη να πραγματώσουμε ολοκληρωτικά την βούληση μας. Πρέπει να γίνουμε κύριοι του σώματός μας όπως και της ψυχής μας. Το σώμα είναι το όργανο του σχηματισμού και του μετασχηματισμού του κόσμου. ―  Πρέπει λοιπόν να προσπαθούμε να κάνουμε από το σώμα μας ένα όργανο ικανό για τα πάντα. Μετασχηματίζουμε το όργανό μας, σημαίνει μετασχηματίζουμε τον κόσμο.

1684 (ΙΙ-253)

Να εξυψώνεις στην κατάσταση του μυστηρίου. Το άγνωστο είναι το ερέθισμα της γνωστικής ικανότητας. Το γνωστό δεν ερεθίζει πλέον. Το απολύτως άγνωστο αντιστοιχεί στο απόλυτο ερέθισμα. πρακτικό εγώ. Η γνωστική ικανότης είναι η ίδια το υπέρτατο ερέθισμα ― το απολύτως άγνωστο. Ανώτερα άγνωστα μες στις επιστήμες. Απάτη.

1687 (ΙΙ-275)

ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΣ ΙΣΧΥΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ―κάθε πίστη είναι θαυμαστή και πραγματώνει θαύματα. Ο Θεός υπάρχει από τη στιγμή που πιστεύω σε αυτόν.
Η πίστη είναι μια δύναμη εμμέσως θαυματουργός. Χάρη στην πίστη μπορούμε κάθε στιγμή να πραγματώνουμε θαύματα προς χάρη μας ―  συχνά προς χάρη άλλων, αν έχουν πίστη σε εμέ.

Η πίστη είναι η ένθεν αντίληψη μιας αποτελεσματικής δράσης και μίας αίσθησης σε έναν άλλο κόσμο ― η πρόσληψη μιας υπερκόσμιας πράξης. Η αυθεντική πίστη σχετίζεται μόνο με τα πράγματα ενός άλλου κόσμου. Η πίστη είναι το αίσθημα του ξυπνήματος και της δράσης και του νοήματος σε έναν άλλο κόσμο.

Εφηρμοσμένη πίστη ― επίγειος πίστη ― βούλησις.

Πίστη ― αντίληψη της εμπραγμάτου βουλήσεως.

1713 (IV-492)

Θρησκευτική θέαση του κόσμου― ως πρωταρχική πηγή όλων των επιθυμιών.

1723 (V-201)

ΚΕΦΑΛΑΙΕΣ ΙΔΕΕΣ. ΠΙΣΤΙΣ. Ό, τι συμβαίνει, το θέλω. Θεληματικό φλέγμα. Δραστήριος χρήση των αισθήσεων. Ηθική και θρησκεία και ποίηση. (Σπουδή του ατομικού.)

1730 (IV- 1094)

Τα όργανα της διανοίας είναι τα γεννητικά μέρη ―τα φυσικά σεξουαλικά μέρη ― του κόσμου.

1731 (IV-1146)

ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ. Πρέπει εδώ να διαχωρίσουμε τον Θεό και τη Φύσι. Ο Θεός ουδαμώς έχει να κάνει με τη Φύσι. ― Είναι το τέλος της Φύσεως ― αυτό με το οποίο κάποια στιγμή οφείλει να εναρμονιστή. Η Φύσις οφείλει να γίνει ηθική, και έτσι ο ηθικός Θεός του Kant και η ηθικότης εμφαίνονται μέσα σε ένα άλλο φως. Ο ηθικός Θεός είναι κάτι πιο ανώτερο από τον μαγικό Θεό.

1736 (IV-58)

Ο Spinoza είναι ένας άνθρωπος μεθυσμένος από Θεό.   

1770 (V-253)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Σχετιζόμαστε πιο πολύ στενά με το αόρατο παρά με το ορατό (μυστικός republican).

Όλες μας οι κλίσεις μοιάζουν να είναι εφηρμοσμένη θρησκεία. Η καρδιά μοιάζει κατά κάποιον τρόπο με θρησκευτικό όργανο. Ίσως το ανώτερο προϊόν της παραγωγικής καρδιάς ― δεν είναι άλλο εξόν ο ουρανός.

Η θρησκεία γεννάται όταν η καρδιά, αποστρεφόμενη όλα τα πραγματικά αντικείμενα ― νιώθει τον εαυτό της, μεταμορφώνει τον εαυτό της σε ιδεατό αντικείμενο ― όλες οι κλίσεις ενώνονται σε μία μόνη― όθεν το θαυμαστό αντικείμενο ― είναι ένα ανώτερο όν ― μία θεότης ― γι’ αυτό και η αυθεντική πίστη στον Θεό περιλαμβάνει όλα τα συναισθήματα και όλες τις κλίσεις. Αυτός ο φυσικός Θεός μάς καταβροχθίζει, μάς ανδρώνει, μιλεί μαζί μας, είναι η εκπαίδευσή μας, μάς λικνίζει, μπορούμε να τον καταβροχθίσουμε, να τον ανδρώσουμε και να τον φέρουμε στον κόσμο, ― κοντολογίς, είναι η άπειρος ύλη της δραστηριότητάς μας και του πάθους μας.

Να μεταμορφώσουμε την αγαπημένη μας σε έναν τέτοιο Θεό, είναι εφηρμοσμένη θρησκεία.

1798 (V-341)

Διαθέτουμε δύο συστήματα αισθήσεων που, όσο διαφορετικά κι αν φαίνονται, εμπλέκονται με πιο στενό τρόπο.  ― Ονομάζουμε το ένα σώμα, το άλλο, ψυχή. Το ένα εξαρτάται από εξωτερικά ερεθίσματα των οποίων το σύνολο σχηματίζει αυτό που ονομάζουμε Φύσι ή εξωτερικό κόσμο. Το άλλο, εξαρτάται πρωταρχικά από εσωτερικά ερεθίσματα που ονομάζουμε πνεύμα ή κόσμο των πνευμάτων.

[…] θα μοιάζαμε ήδη χήροι αισθήσεων για τον απλό λόγο ότι η ψυχή θα ήταν η επικυρίαρχη δύναμη, μονοπωλώντας κάθε προσοχή που θα μπορούσαμε να φέρουμε προς τα ερεθίσματα  ― όπως σήμερα ήδη συχνά δεν βλέπουμε, δεν ακούμε ούτε αισθανόμαστε όταν η ψυχή μας είναι έντονα απορροφημένη και τραβά πάνω της κάθε προσοχή, και vice versa.

Βούληση και Τύχη είναι στοιχεία της αρμονίας. Βουλητικός κόσμος και τυχαίος κόσμος. Και στις δύο καταστάσεις, η ίδια σχέση.

Κόσμος του θαύματος και φυσικός κόσμος.

Κόσμος των πνευμάτων και πραγματικός κόσμος.

Ελεύθερη ανταλλαγή μεταξύ δύο καταστάσεων. Βούληση και τυχαίο κάνουν το αυτό. Θαύμα και δράση σύμφωνα με νόμους. Φύσις+πνεύμα = Θεός.

1668 (II-106)

Δύο άτομα, μέσα στις δύο καταστάσεις, είναι το αυτό.

1669 (ΙΙ-107)

Ευδιέγερτη βούληση.

Κάθε ερέθισμα ελκύειη διέγερση ταυτίζει. Εγώ ― μη-εγώ ― προϊόν. Η σφαιρική γνώση όλων των ερεθισμάτων είναι εγώ και μη-εγώ.

Θεωρία της γοητείας.

Ατομικοί ορισμοί.

876 (ΙΙ-245)

Ο Έρως είναι ένα προϊόν του αμοιβαίου ερεθισμού δύο ατόμων ― επομένως μυστικός και καθολικός και αορίστως ικανός προς διαμόρφωση, όπως η ίδια η ατομική αρχή.

Με ό, τι (μάς) ερεθίζει, ό, τι ελκύει εις εαυτόν (τη δική μας προσοχή) ικανότητα προς ερεθισμό ― ο ερεθισμένος βάζει όλες του τις δυνάμεις να τεθή μέσα σε μια σταθερή σχέση ― να παραμείνει δεμένος με αυτό και ούτως ειπείν να το ταυτίσει με τον εαυτό του.

Καθολική εφαρμογή της θερμικής θεωρίας.

1673 (ΙΙ-124)

Ό, τι είναι μυστικό είναι προσωπικό ― και ταυτόχρονα μια στοιχειώδης παραλλαγή καθετί κοσμικού.

1674 (ΙΙ-126)

Να χορεύεις ― να τρως ― να μιλείς ― να νιώθεις και να εργάζεσαι ― να είσαι μαζί ― να ακούγεσαι, να βλέπεσαι, να νιώθεσαι, κτλ. μαζί, όλα αυτά είναι συνθήκη και ευκαιρία και ακόμη λειτουργία ― της αποτελεσματικότητας του ανωτέρου ανθρώπου ― σύνθετου ― της ιδιοφυΐας, κτλ.

Θεωρία της Ηδονής

Είναι ο έρως που μάς συγκεντρώνει. Όλες οι λειτουργίες που μόλις θυμίσαμε έχουν ως θεμέλιο μια ηδονή (συμπάθεια). Η λειτουργία, η πράγματι ηδονιστική (συμπάθεια) είναι εκείνη που είναι κατ’αρχάς μυστική  ― η οιονεί απόλυτη λειτουργία ― ή που ωθεί στην ολότητα (μείγμα) της ένωσης ― η χημική λειτουργία.

1225 (IV-510)

Να φλερτάρεις με ένα χάρισμα ― μια αίσθηση, κτλ.,  ο λατρεμένος Schlegel. (να φλερτάρεις ― να βάζεις όλες τις δυνάμεις σου να ξυπνήσεις την προσοχή και έτσι να ευχαριστείς εμμέσως, με ρητορικό τρόπο.)   

1223 (IV-32)

Είναι παράξενο η σχέση ανάμεσα στην ηδονή, τη θρησκεία και τη σκληρότητα να μην έχει τραβήξει την προσοχή τόσο καιρό ως προς την εσωτερική τους συγγένεια και την κοινή τους τάση.

128 (V-96)

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. Όσο ένας άνδρας είναι πιο πλούσιος πνευματικά, πιο διαμεμορφωμένος, τόσο πιο προσωπικά είναι τα μέρη του σώματός του, επί παραδείγματι τα μάτια του, το χέρι του, τα δάκτυλά του, κτλ. Εφαρμογή στους αρχαίους, φυσιογνωμική, η αλλόκοτη ιδέα ότι κάθε μέρος του σώματος θα ώφειλε να έχει μια συγκεκριμένη προσφορά στην άνδρωση ενός άνδρα.

1652 (IV- 343)

Οι πραγματικά δραστήριοι άνθρωποι είναι εκείνοι που ― τους ερεθίζουν οι δυσκολίες.

1207 (IV-393)

Ο χαρακτήρ του πάθους είναι το υπέρμετρο― διπλοί μέθοδοι των παθών ― κάθε πάθος είναι πυρετός.

885 (IV-444)

Η ζωή είναι μια εκδήλωση δύναμης, επομένως ένα προϊόν αντιτιθέμενων παραγόντων.

996

Ο άνδρας είναι φλογιστός ― διεργασία που δεσπόζει στην μεγέθυνση ― η γυναίκα αποφλόγιστη, διεργασία που δεσπόζει στην σμίκρυνση.

975 (ΙΙ-95)

Πιο χαλαρός, πιο ευδιεγερτος― πιο σφιχτός, πιο πιθανός να διεγείρει.

902 (ΙΙ-447)

Ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα είναι φτειαγμένο από αίσθηση και δύναμη, και τα όργανά του, νεύρο και μύς.

949 (V-180)

Αίσθηση και δύναμη είναι πολωμένες μέσα σε μια ωρισμένη σφαίρα. Αυτό που αυξάνει το ένα, μειώνει το άλλο, και εκείνο που αναπτύσσει το ένα, αποδυναμώνει το άλλο.

895 (V-180)  

Ο χημικός, ηλεκτρικός και γαλβανικός παράγων είναι ένα νεύρο. Ο μηχανικός, μαγνητικός και υπερμαγνητικός παράγων είναι ένας μυς.

950 (V-180)

Ευχαρίστηση και φύση είναι χημικές ― τέχνη και Λόγος είναι μηχανικά.

940 (IV-1115)

Περί του εγώ μας ― ως φλόγας του σώματος μες στην ψυχή. Αναλογία της ψυχής με το οξυγόνο. (Το οξυγόνο ως διεργασία ερεθισμού.) Κάθε σύνθεση είναι μια φλόξ― ή μια σπίθα ― ή κάτι ανάλογο.

991 (IV-606)

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ. Το άγνωστο, το μυστηριώδες είναι το αποτέλεσμα και η αρχή του παντός. (Δεν γνωρίζουμε πραγματικά ό, τι γνωρίζει τον εαυτό του.) Συνέπειες αυτού του γεγονότος. Ό, τι δεν μπορεί να συλληφθή είναι μέσα σε μια κατάσταση αόριστη (αόριστης φύσης) ― πρέπει λίγο-λίγο να το κάνουμε ικανό προς σύλληψη. Η Ιδέα ή η γνώση είναι η πρόζα ― το αδιάφορο. Εκατέρωθεν υπάρχει λιγότερο και περισσότερο. Η γνώση είναι ένα μέσο να επιστρέψουμε στη μη-γνώση. (Cf. το ένστικτο.) Η φύση είναι ακατανόητη από μόνη της. Ανάπαυλα και σοβαρή ακατανοησία. Η φιλοσοφία είναι η πρόζα. Τα σύμφωνά της. Η απομεμακρυσμένη φιλοσοφία δίδει τους ίδιους ήχους με την ποίηση ― επειδή κάθε κάλεσμα στο μακρινό γίνεται φωνήεν. Εκατέρωθεν ή τριγύρω της υπάρχει ποίηση θετική και αρνητική. Έτσι μέσα στην απόσταση όλα είναι ποίηση ποίημα. Δράση σε απόσταση. Μακρινά βουνά, μακρινοί άνθρωποι, μακρινές περιστάσεις, κτλ, όλα γίνονται ρομαντικά, QVOD IDEM EST ― από εκεί έρχεται η πρωταρχική μας φύση.  Ποίηση της νύχτας και του σκιοφωτισμού.

Το ωφέλιμο είναι φύσει κοινοτοπικό. Κάθε προσδιωρισμένος σκοπός είναι ένας σκοπός αναχθείς σε σύμφωνα― εντελώς σταματημένος. Απόμακροι σκοποί.

133 (IV-378)

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ. Να σκέπτεσαι είναι να ομιλείς. Να ομιλείς και να δρας ή να φτειάχνεις είναι η ίδια επιχείρηση απλώς διαφοροποιημένη. Ο Θεός είπε: Γεννηθήτω τὸ Φῶς καὶ ἐγένετο Φῶς.

164 (IV-289)

Το έξωθεν ερέθισμα είναι έμμεσο, το έσωθεν ερέθισμα είναι άμεσο. Το πρώτο προϋποθέτει την ικανότητα διέγερσης. Η ικανότης διέγερσης είναι μια ζωή απροσδιόριστη, μια επιπλέουσα δράση. Έμμεσο ερέθισμα, κατάργηση του σημείου ισορροπίας, ετερογενοποίηση, προσδιωρισμένη διεύθυνση. Η ζωή γεννάται όπως η ασθένεια από ένα choc ― έναν περιορισμό  ― μια επαφή.

868 (ΙΙ-166)  

Ο Θεός και η Φύσις δεν παίζουν επίσης; Θεωρία του παιγνίου. Ιερά παίγνια. Καθαρό δόγμα του παιγνίου ― κοινό δόγμα ― ανώτερο δόγμα. Δόγμα του εφηρμοσμένου παιγνίου.

280 (IV-384)

Κανένα παγκόσμιο σύστημα κρατικής οικονομίας, κτλ. δεν είναι δυνατό.

1525 (I-280)

ΔΟΓΜΑ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ. Αυτή η νομική κατάσταση οφείλει να γίνει μια κατάσταση ηθική ― και τότε όλοι οι φραγμοί, όλοι οι προκαθορισμοί εξαφανίζονται από μόνοι τους ― και ο καθείς είναι το παν και στα πάντα, δίχως τις προκαταλήψεις των άλλων.

Τα μαθηματικά αναφέρονται μόνο στο δίκαιο― τη νομική φύση και τέχνη ― και ουδόλως στην μαγική φύση και τέχνη. Φύση και τέχνη δεν θα γίνουν μαγικές παρά με την ηθικοποίηση. Ο έρως είναι η αρχή της δυνατότητας της μαγείας. Ο έρως κινείται μαγικά.

Κάθε είναι (όν) οφείλει να μεταλλαχθή σε έχειν. Το είναι είναι μονόπλευρο ― το έχειν συνθετικό, φιλελεύθερο.

1696 (IV-84)

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ. […] Όπως η γυναίκα είναι η υπέρτατη ορατή τροφή, η οποία περνά από το σώμα στην ψυχή, τα σεξουαλικά μέρη είναι τα υπέρτατα εξωτερικά όργανα που εξασφαλίζουν την μεταμόρφωση των ορατών οργάνων σε αόρατα.

Το βλέμμα ―η επαφή των χεριών― το φιλί― η επαφή των στηθών ― ο δραγμός των σεξουαλικών μερών― (η συνομιλία) ―  ο εναγκαλισμός ― τέτοιες είναι οι βαθμίδες της κλίμακας ― πάνω στην οποία υψούται η ψυχή ― σε αυτή την κλίμακα εναντιούται εκείνη πάνω στην οποία υψούται το σώμα ― μέχρι τον εναγκαλισμό. Αισθάνεσαι οσφραίνεσαι παίρνεις.

Προετοιμασία της ψυχής και του σώματος στο ξύπνημα του σεξουαλικού ενστίκτου.

Η ψυχή και το σώμα αγγίζονται μέσα στην σεξουαλική πράξη ― χημικώς ― ή γαλβανικώς ― ή ηλεκτρικώς ― ή κατά φλόγινο τρόπο. ― Η ψυχή καταβροχθίζει το σώμα (και το χωνεύει;) κατά στιγμιαίο τρόπο ― το σώμα συλλαμβάνει την ψυχή (και την γεννά;) κατά στιγμιαίο τρόπο.

986 (IV-130)

ΠΟΛΙΤΙΚΗ. Το δόγμα του διαμεσολαβητή δύναται να εφαρμοσθή στην πολιτική. Εδώ εξίσου ο μονάρχης ―ή οι κυβερνητικοί λειτουργοί ―είναι αντιπρόσωποι του κράτους. ― οι διαμεσολαβητές του κράτους. Εδώ η αρχή της φυσιολογίας αντιστρέφεται. ― Όσο τα μέλη είναι πιο έξυπνα και ζώντα ― τόσο το Κράτος είναι ζων, προσωπικό. Από κάθε πραγματικό πολίτη ακτινοβολεί η ιδιοφυΐα του κράτους ― όπως σε μια θρησκευτική κοινότητα, ένας προσωπικός Θεός αποκαλύπτεται ούτως ειπείν σε μύριες μορφές. Όπως όλα τα πνευματικά όντα, το Κράτος και ο Θεός εκδηλούνται, όχι μόνα τους, αλλά σε μύριες διαφορετικές μορφές ―  είναι μόνον με τον πανθεϊστικό τρόπο που ο Θεός εμφαίνεται ολόκληρος ― και μόνον μες στον πανθεϊσμό που ο Θεός είναι πανταχού ολόκληρος, σε κάθε άτομο. Έτσι για το μεγάλο Εγώ, το σύνηθες Εγώ και το σύνηθες Συ δεν είναι παρά συμπλήρωμα. Κάθε Συ συμπληροί το μεγάλο Εγώ. Δεν είμαστε εντελώς Εγώ ― αλλά μπορούμε και οφείλουμε να γίνουμε Εγώ. Είμαστε τα σπέρματα για να γίνουμε Εγώ. Οφείλουμε να μετατρέψουμε τα πάντα σε ένα Συ ― ένα δεύτερο Εγώ ― έτσι μόνο εξυψούμε τους εαυτούς μας στο μεγάλο Εγώ ― που είναι σύνολο και πάν.

1706 (IV-366)

(απόδοση: Γ.Α.Σιβρίδης)